Էվարիստ Գալուա
Էվարիստ Գալուա ֆր.՝ Évariste Galois | |
---|---|
Ծնվել է | հոկտեմբերի 25, 1811[1][2][3][…] Բուլ-լա-Ռեն, Առաջին ֆրանսիական կայսրություն |
Մահացել է | մայիսի 31, 1832[4][1][5][…] (20 տարեկան) Փարիզ, Հուլիսյան միապետություն մարդասպանություն |
Քաղաքացիություն | Ֆրանսիա |
Մասնագիտություն | մաթեմատիկոս |
Հաստատություն(ներ) | Բարձրագույն նորմալ դպրոց |
Գործունեության ոլորտ | Գալուայի տեսություն |
Անդամակցություն | Society of People of Friends? |
Ալմա մատեր | Բարձրագույն նորմալ դպրոց և Լյուդովիկոս Մեծի լիցեյ |
Տիրապետում է լեզուներին | ֆրանսերեն[4] |
Ազդվել է | Ադրիեն-Մարի Լեժանդր |
Պարգևներ | |
Հայր | Nicolas-Gabriel Galois? |
Ստորագրություն | |
Évariste Galois Վիքիպահեստում |
Էվարիստ Գալուա (ֆր.՝ Évariste Galois, հոկտեմբերի 25, 1811[1][2][3][…], Բուլ-լա-Ռեն, Առաջին ֆրանսիական կայսրություն - մայիսի 31, 1832[4][1][5][…], Փարիզ, Հուլիսյան միապետություն), ֆրանսիացի մաթեմատիկոս։ Գալուաի պատկերացումների վրա է կառուցված հանրահաշվական հավասարումների տեսությունը։ Էվարիստ Գալուան սովորել է Լուի-լե-Գրան լիցեյում, 1830 թ. ընդունվել է Փարիզի մանկավարժական համալսարան (ֆր.՝ École normale supérieure (Paris)) և մեկ տարի անց հեռացվել է քաղաքական նկատառումներով։ Թեև նա շատ կարճ կյանք է ապրել՝ ընդամենը 21 տարի, սպանվել է մենամարտում, սակայն մենամարտի նախօրյակին ընկերոջն ուղղված նամակում նա շարադրել է հանրահաշվական ֆունկցիաներից կախված ինտեգրալների մասին հիմնական թեորեմները։ Նրա ուսումնասիրությունները բացառիկ մեծ ազդեցություն են ունեցել հանրահաշվի զարգացման վրա։ Ըստ էության՝ Գալուան ստեղծել է հանրահաշվական վերջավոր տարրերի ամբողջական տեսություն՝ խմբերի տեսությունը, որն այժմ կոչվում է նրա անունով։
Գալուան ստեղծել է նաև աղմկակայուն կոդավորման տեսության հիմքերը, առանց որի հնարավոր չէր լինի իրականացնել թվային տեղեկույթի և թվային հեռուստատեսության հաղորդումները։
Աղբյուրներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Մակտյուտոր մաթեմատիկայի պատմության արխիվ — 1994.
- ↑ 2,0 2,1 Gran Enciclopèdia Catalana (կատ.) — Grup Enciclopèdia, 1968.
- ↑ 3,0 3,1 GeneaStar
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Archives de Paris
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Էվարիստ Գալուա» հոդվածին։ |
|
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 2, էջ 660)։ |
- Հոկտեմբերի 25 ծնունդներ
- 1811 ծնունդներ
- Մայիսի 31 մահեր
- 1832 մահեր
- Փարիզ քաղաքում մահացածներ
- Փարիզի բարձրագույն նորմալ դպրոցի շրջանավարտներ
- Գիտնականներ այբբենական կարգով
- Անձինք այբբենական կարգով
- Ֆրանսիացի մաթեմատիկոսներ
- Մաթեմատիկոսներ այբբենական կարգով
- Ֆրանսիացի հեղափոխականներ
- Ֆրանսիայում հրազենից մահացածներ
- Մոնպառնասի գերեզմանատանը թաղվածներ
- 19-րդ դարի ֆրանսիացի մաթեմատիկոսներ
- Անավարտ հոդվածներ անձի մասին